Lezing spionage en Belgische spionnen oorlog ’14-‘18

Eerbetoon aan de Landense spionnen via tentoonstelling

Georges Wemans en Fabienne Descamps
Op de achtergrond: de ijzeren palmen ter ere van de Smeesters
(Bezoekerscentrum Rufferdinge Landen)

De Geschied- en Heemkundige Kring Pepijn@Landen en de dienst Cultuur nodigen u op vrijdag 6 december 2013 (20 u) uit op een lezing en tentoonstelling over het thema spionage in België tijdens de oorlog ’14-’18. De lezing wordt gegeven door een expert ter zake, em. prof. dr. A. Vanneste, die voor de tweede maal te gast is in Landen. 

Voorzitter Georges Wemans: “Vanaf het begin van de oorlog werden de inlichtingendiensten van de geallieerden gecentraliseerd in Nederland onder leiding van de Britten. Daar gewapend verzet tegen de Duitsers weinig zin had, zagen de geallieerde legers snel het nut in van een uitgebreid spionagenetwerk in het bezette gebied. Duizenden Belgen waren lid van de haast ontelbare kleine en grotere organisaties en leverden bijzonder nuttige diensten aan de militaire staven… … maar er was ook de Duitse contraspionage!” De lezing wordt geïllustreerd met originele bewegende en stilstaande beelden. 

Mini-tentoonstelling

“We brengen ter plekke ook een mini-tentoonstelling over de Landense spionnen”, vervolgt Fabienne Descamps. “Meer specifiek over de lotgevallen van vader en zoon Smeesters, leden van het spionagenet Cereal Company, die werden terechtgesteld en Thérèse Michaux, lid van het net Edith Cavell, die werd opgesloten in Duitse gevangenissen, maar het overleefde.” 

Raadzaal stadhuis. Gratis inkom.

Ons Landens Erfdeel nr. 84 is verschenen

Korte inhoud (124 p.):

1. Voorwoord
2. Open Monumentendag 2012, thema 'Muziek, beeld en woord'': Walshoutem-Wezeren-Walsbets. Geschiedenis van het gemengd koor Singhet ende Weset Vro; Geschiedenis van de Concertband Landen. Bouwgeschiedenis voormalige scholen van Walho en Walsbets-Wezeren. Fotoreportage activiteiten.
3. Hoofdonderwijzers Hubert Claes en Pulcherie Lenaerts Walshoutem
4. Getuigenis Tweede Wereldoorlog: Bernard Van Dijck
5. De Slag van Steps (1213) in een regionale en internationale context. 
6. Open Monumentendag 2013, thema 'Het beste van Open Monumentendag': Kasteelhoeve Wange met tentoonstelling 'natuursteen'. Fotoreportage activiteiten.
7. Gemeenteschool Eliksem
8. Irish Guards en Landen
9. Ik ben een vogelrover (Walshoutem): getuigenis van André Lenaerts.
10. Focus op een foto: veldwachter Felix Tibau Walshoutem
11. Een rooverromantische gebeurtenis te Walshoutem... (taalgrensactie Flor Grammens).
12. Het bal van Klêmmekes Attenhoven
13. De Landense Militaria Vrienden anno 2012
14. Erfgoednieuws Landen
15. De Kring in woord en beeld 2012-2013 
16. De Kring en het project architect Vanvaek
17. Buitenkrant (1 april 2012 - 31 augustus 2013)
18. Bijzondere schenkingen 
19. Aanwinsten documentatiecentrum
20. Landen, dienst voor toerisme

Verkrijgbaar: Secretariaat Geschied- en Heemkundige Kring 'Pepijn@Landen'. Bezoekerscentrum Rufferdinge, Molenberg 4 3400 Landen. 

info@ghklanden.be; 011 88 34 68. Prijs: 8,- euro.

Koninklijke harmonie van Hollain hartelijk ontvangen te Landen

Afgelopen zaterdag 16 november 2013 werd de Royale harmonie communale van Hollain (Doornik) ontvangen in het stadhuis van Landen. Gastheer schepen Bart Jan De Vos sprak de enthousiaste gasten toe en bood hen een receptie aan. Zij genoten ’s middags van een rijk gevulde Haspengouwse schotel in de villa van ’t Park. 

Heemkundige kring Pepijn@Landen steekt handje toe

Nadien werd de groep door Fabienne Descamps van de Geschied- en Heemkundige Kring Pepijn@Landen ondergedompeld in het lokale erfgoed, gevolgd door een trip met stadswandeling in Tongeren. 

Nieuwe dirigent scoort meteen

De avond werd afgesloten met een dubbelconcert met optreden van beide harmonieën in de Lambertuskerk te Walshoutem. De Concertband Landen wist zich vorige maand in de provinciale Vlamowedstrijden met een puik resultaat opnieuw te plaatsen in eerste afdeling voor harmonieorkesten. Voorzitter Lut Vrancken: “Het mooie resultaat kwam er door de gedreven inzet van alle muzikanten, maar toch in het bijzonder door Mark Knuts, die al een paar jaar dirigent van de Jeugdconcertband was en recentelijk ook de Concertband Landen onder zijn hoede nam.”

Onze kring en het project van de Landense architect Vanvaek

Het Documentatiecentrum van de GHK Landen kwam in 2008 in het bezit van het archief van deze Landense architect via schenking door zijn dochter Rita Michaux-Vanvaek.

Het archief Vanvaek met Fabienne Descamps (foto: Georges Wemans)
Documentatiecentrum Geschied- en Heemkundige Kring Pepijn@Landen

Deze architect heeft een heel aantal huizen ontworpen in Landen. Hij was eveneens één van de architecten van de uitgebreide Sociale Woningbouw in Landen, scholen in de omgeving, perkjes en monumenten. Zijn werk beslaat een tijdspanne van ongeveer 30 jaar bouwgeschiedenis. Hij vertegenwoordigt de architectuur van de jaren 1930 tot 1960 voor Landen en omgeving. Er volgde tijdens de Open Monumentendag 2008 (thema 20ste editie – 20ste eeuw) een kleine tentoonstelling van enkele uitgevlakte plannen uit de jaren 1930 en 1940, met foto’s van nog bestaande panden. Ook werd een wandelzoektocht uitgestippeld rond ‘20ste eeuwse architectuur’.

Werkgroep Vanvaek

In het voorjaar 2012 startte de werkgroep ‘Project Vanvaek’ met als leden Johan De Rocker, cultuurbeleidscoördinator stad landen; Fabienne Descamps, Geschied- en Heemkundige Kring Pepijn@Landen; Marjan Hofmans, stad Landen/Wonen aan de Gete; Paul Rosseneu leraar ‘Kunstbeleven’ Campus D’Hek Landen; Anja Kühn, lerares geschiedenis Campus D’Hek en werkend lid GHK, later aangevuld met Katrien Cloots, stadsarchivaris. De werkgroep kwam vijf keer samen in plenaire vergadering van april 2012 tot mei 2013.

Vanaf het voorjaar 2012 tot mei 2013 zorgde Fabienne Descamps - ondersteund door Marjan Hofmans - voor het ordenen en inventariseren van dit uitgebreid archief. Deskundig advies werd ingewonnen bij Ellen Vanimpe van het Centrum voor Vlaamse Architectuurarchieven (CVAa). Sommige plannen werden uitgevlakt, plannen werden genummerd, gegevens werden genoteerd en Marjan Hofmans zette dit om in een werkbaarder Exel-bestand. Ondersteund door Marjan werd er van elk plan een foto gemaakt van de voorgevel, de situatieschets, de naam van de bouwheer en het adres van het pand. Deze gegevens werden uitgeprint en op basis van de prints werd ter plaatse geverifieerd of het pand nog bestaat en werd een foto gemaakt. Aan deze verificatie ter plaatse werkten de leerlingen van Campus D’Hek mee en alle leden van de werkgroep. Leerkracht Paul Rosseneu van Campus D’Hek wijdt sinds 2009 jaarlijks in het kader van de les ‘Kunst beleven’ enkele lessen aan het modernisme en Vanvaek en werkt reeds van bij de start mee in het project (zie Ons Landens Erfdeel nr. 77 p. 59). 

In het kader van dit project raadpleegden Anja Kühn, Fabienne Descamps, ondersteund door Arlette Christiaens de archieven van Saint-Luc in Luik. Gewapend met elk een fototoestel zochten ze tussen de documenten naar sporen van Vanvaek en andere Landense architecten. Ook enkele interviews werden afgenomen: Rita Vanvaek op 17 augustus 2012 (gefilmd door Staf Sterkendries) en architect Robben op 1 maart 2013. Hij woont in de Stationsstraat in een pand van Vanvaek. 

In de loop van het inventarisjaar werd de coördinatie van het project verzorgd door de Geschied- en Heemkundige Kring. De coördinerende taak van de GHK-Landen in de werkgroep zat er op. Het archief dat nogal veel ruimte besloeg in ons documentatiecentrum werd ondergebracht in het stadsarchief, waar Katrien Cloots verder zorg zal dragen voor de goede bewaring. Uiteindelijk doel van het stadsproject Vanvaek is komen tot een tentoonstelling, een publicatie en een wandeling. De kring heeft ondertussen al haar steentje bijgedragen. Werkend lid Anja Kühn participeert verder aan de werkgroep.

(tekst: Fabienne Descamps, documentatiecentrum)

Onze kringreis naar Ieper (5 oktober 2013)

Groepsfoto kringleden (Ieper - ingang kathedraal) (met dank aan Carla Reynaerts)

Geachte lezer, helaas zijn spelling en grammatica niet mijn sterkste kanten en indien mijn woorden pijn doen gelieve me hiervoor dan te verontschuldigen, ik ben Alice Nahon niet. Vroeg in de morgen begon ik aan de dag met een krant. Wat een geluk dat Bpost altijd zo goed voor ons zorgt en ik onmiddellijk de cultuurkatern kon raadplegen en dat nog voor mijn echtgenoot me om 6.30 u naar het Rufferdingeplein bracht. Er was al veel volk en uiteindelijk vertrokken we met 41 naar Ieper.

Om zeven uur hoorden we de herkenbare stem van Landenaar Albrecht Wauters op Radio 2 en na acht uur koos chauffeur Jef voor muziek uit de jaren ’50 van de vorige eeuw. Om 9.30 u lieten de twee chauffeurs ons achter aan de ingang van de kathedraal, waar Carla - de nieuwe secretaris van de Geschied- en Heemkundige Kring - een foto maakte. Voor 10 u waren we al in het Museumcafé waar een prachtige cartoontentoonstelling te zien was. ‘De Groote Oorlog in spotprenten’ met covers van tijdschriften uit de jaren vóór alles begon, prachtig van vorm en visionair van inhoud. En dan was er koffie met koekje en verkennen van de museumshop met kopen van kaarten en postzegels bij Els de Muyt, vlug schrijven naar het thuisfront en zoef, posten aan de andere kant van de markt. 10.30 u stipt waren de gidsen daar en werden we in twee groepen verdeeld.

Ik volgde Eddy Bertier die ons eerst een mondelinge historische schets gaf en duidelijk maakte dat alle ellende al in 1870 begonnen was. Het was een geschiedenisles om u tegen te zeggen. Ik kon natuurlijk niet weten dat op 28 juli 1914 Oostenrijk-Hongarije de oorlog aan Servië verklaarde. Na zijn boeiende rondleiding door een prachtig vernieuwd ‘Flanders Field Museum’, dat vooral duidelijk wil maken wat die grote oorlog gedaan heeft met de mens, stapten we tussen de marktkramers naar het restaurant ‘Old Tom’. Onmiddellijk werd de soep niet al te heet geschept. Het tapjesvlees met groentekrans en jonge aardappelen vielen duidelijk in de smaak. Na de senateurtaart met koffie begon de groep uit Landen aan een stadswandeling met gids Frank Gunst.

Volgend op het bezoek aan de prachtige kathedraal stapten we, samen met Frank, in onze bus voor het magnum opus van de reis. Over ‘De leet’, met historische uitleg, door de Elverdingestraat, voorbij de gevangenis naar Bouzinge met uitleg over ‘The gas attack’ en een eerste kerkhofbezoek met hospitaal Essex Farm, dat niet meer bestaat en waar J. McCrae, schrijver van het gedicht ‘In Flanders Fields’, ooit dokter was. Frank maakte ons duidelijk dat we in drie uur tijd onmogelijk 150 begraafplaatsen kunnen bezoeken en legde ragfijn uit waarom de Fransen een voet op Belgische grond hielden. In Langemarke bezochten we het Duits kerkhof met gedenksteen waarop het aantal 44.061 staat, er is ook een massagraf omringd met rechtopstaande gedenkstenen waarop ook een Engelse naam staat. Geen wonder dat dit graf voor speculaties zorgt. Er liggen ook de Erzatstroepen, studenten die naar het front moesten. Toen ik zag dat dit kerkhof vanuit Kassel beheerd wordt moest ik ongewild even aan de kunstmanifestatie Documenta terugdenken, een geestelijke vlucht uit dit oord vol horror en 94 eiken. 

Weer in de bus vervolledigde Frank het verhaal van de Duitse bunkers en dat tot we aankwamen bij een mastodont van een industrieterrein met een stukje bewaarde Engelse loopgraven. We zijn niet alle 41 in ‘The A-frames’ gestapt, ik dus wel en ik kreeg er koude rillingen van. 17 uur voorbij, de zon ging langzaam onder over het ‘Tyne Cot’, de laatste begraafplaats die wij bezochten. Het is DE begraafplaats van NA de eerste wereldoorlog en weer legde Frank ons haarfijn uit hoe deze begraafplaats ontstaan is. De cijfers deden me duizelen en wie niet in de bus bleef kon haar of zijn oren en ogen niet geloven bij het zien van zoveel steen. Hier ligt de hele wereld vredig naast elkaar en op het graf van zoveel onbekende soldaten staat ‘Known Unto God’. Op de terugweg kwamen we nog voorbij verschillende monumenten, Canadezen hebben er een beeld geplaatst, er is een begraafplaats van Eskimo’s en Indianen, 18 % van de soldaten uit Nieuw Zeeland stierven in de Westhoek. Vier jaar geleden hebben de Schotten er een Keltisch kruis geplaatst, niet ver van pretpark Bellewaerde. We kwamen later dan voorzien aan in ‘Old Tom’ en ik moest denken aan de Zuid Afrikanen die in 1917 de oorlog moesten komen oplossen.

De Turkse ovenkoek, met kaas uit Passchendaele en een streekbier, stond klaar en in minder dan een half uur tijd waren we daar weg richting Menenpoort voor ‘The Last Post’ plechtigheid, die er elke avond om 20 uur stipt doorgaat. Voor 20.30 uur waren we weg uit Ieper richting Laânen…
(Verslag: Editfrog)

Sporen van de 'Groote Oorlog'

Twee fietslussen en een belevingscentrum

Voorstelling project te Linter op 28/08/2013 (foto: G. Wemans)
Gedeputeerde Monique Swinnen, Lt.Kol. Van Genechten (procinciecommandant),
P. Bouvin en A. Vandevelde (schepen Linter), E. Fillet (burgemeester
Haacht) en Alain Vandergeeten (gids museum Derde Regiment Lansiers Ormaal)

De Eerste Wereldoorlog heeft ook in Vlaams-Brabant diepe sporen nagelaten. Naar aanleiding van de herdenking '100 jaar Wereldoorlog I' werkte toerisme Vlaams-Brabant het project 'Sporen van de Groote Oorlog' uit. Dit project omvat twee fietslussen, één rond de Getelinie en één rond de Dijlelinie, en een belevingscentrum in Tildonk

Fietsen langs sporen van de Groote Oorlog

Er worden twee fietslussen uitgestippeld langs de historische oorlogslinies aan de Gete en de Dijle in Oost-Brabant. Deze lussen volgen het bestaande fietsknooppuntennetwerk en lopen door de elf deelnemende gemeenten. Op elke fietslus komen per gemeente vijf informatieve buitenpanelen en een picknicktafel. De buitenpanelen handelen over een uitzicht, een gebouw of een relevant verhaal. De lokale heemkundige kringen zorgen voor de plaatselijke verhalen.  

Oorlog beleven in Tildonk

In het Ursulinenklooster van Tildonk (Haacht) komt op het gelijkvloers een belevingscentrum over de Eerste Wereldoorlog, bestaande uit een combinatie van een chronologische (voorgeschiedenis, de inval, de bezetting, de nasleep en wederopbouw, de geschiedenis van het klooster) en thematische indeling (smokkel, kinderen in oorlogstijd, surrogaatproducten, mobiliteit/transport, opeisingen, avondklok en verwoestingen). Daarnaast zal het centrum ook werken met getuigen die inspelen op de beleving, vooral van de dagdagelijkse aspecten van de Eerste Wereldoorlog in Vlaams-Brabant. 

Het project wordt gecoördineerd door Toerisme Vlaams-Brabant en is een samenwerking van Toerisme Vlaanderen en de elf deelnemende gemeenten en hun heemkundige kringen. Landen neemt niet deel aan het project. Er is een budget van 800.000 euro voorzien. Het project zal klaar zijn in april 2014. Achteraf komt er nog een verhaal van de hele provincie en een educatief project voor de derde graad van het lager onderwijs.

25ste editie van Open Monumentendag (OMD) brengt streekeigen natuursteen tot leven in Kasteelhoeve Wange.

 

An Sevenants, Georges Wemans en Ellen Depoortere op het erf van
Kasteelhoeve Wange

De Geschied- en Heemkundige Kring Pepijn@ Landen, het Regionaal Landschap Zuid-Hageland (RLZH) en de stad Landen nodigen u op zondag 8 september 2013 uit in Kasteelhoeve Wange. 

Het complex doet sinds 2011 dienst als seminarie- en logiescentrum. Lincentsteen, Tiens kwartsiet, Gobertangesteen: deze natuurstenen sieren het gebouwenpatrimonium en straatmeubilair van Zuid-Hageland en Haspengouw, tevens zichtbaar als muurpartij of ornament in Kasteelhoeve Wange. "We brengen ze ook via een tentoonstelling tot leven en vertellen over hun ontstaanswijze, ontginning, bouwtechnische eigenschappen … We tonen enkele exemplaren van deze stenen en de materialen om ze te bewerken", zegt voorzitter Georges Wemans van de Geschied- en Heemkundige Kring. 

Publicatie in kleur, wandelingen en huifkartochten

In de begeleidende vierkleurenbrochure lees je over het dorpje Wange, de architecturale kenmerken van de Kasteelhoeve en het verhaal van deze natuurstenen. Als stenen konden spreken… zouden we veel vernemen! Hikke Takka Toe leerde ernaar te luisteren en vertelt via ‘rienjenstiejenen’ wandelingen wat de stenen hem vertelden. Ludieke volksverhalen voor volwassenen en kinderen over de duivel, floddermadammen, een non op een vlammende zeug… Voor het jeugdig volkje organiseert RLZH trouwens enkele doe-workshops rond stenen. Het domeincomplex kan verkend worden via begeleide wandelingen. Hoe voelt het aan om op het ritme van destijds met een huifkar te slenteren op de omringende keiharde kasseiwegen? Probeer het en geniet achteraf van de lokale gastronomische versnaperingen. 

Kasteelhoeve Wange – Eliksemstraat 26 3400 Landen (Wange): van 10 u – 18 u.

Meer info: info@ghklanden.be of 011 88 34 68.

Ook dit is heemkunde...
Landen maakt zich klaar voor tien dolle dagen

Kermes Stoase

Kermis Landen rond 1935 op het Stationsplein van Landen
 (we kijken richting Stationsstraat).  Er is heel wat volk op de been. 
Op de achtergrond links het statige gebouw van de stationschef 
en het stationsgebouw van de toenmalige lijn Landen - Hasselt, 
verlegd in 1967. Let ook op de bareel ter hoogte van de tandartsen 
Pinte-Testelmans (Copyright: Documentatiecentrum
Geschied- en Heemkundige Kring Pepijn@Landen)

Het stadsbestuur van Landen wil de jaarlijkse kermis aan het station nieuw leven inblazen en nodigt alle inwoners uit op ‘Kermes Stoase’.

Kermes Stoase start op vrijdag 9 augustus en loopt tot en met zondag 18 augustus 2013.

Vrijdag om 19 uur: feestelijke opening van de kermis door het college van burgemeester en schepenen, met optreden van de Landense Concertband.

De kermis is alle dagen open vanaf 16 uur.

Maandag 12 augustus is het familiedag en kan je genieten van kortingen!

Op vrijdag 16 en zaterdag 17 augustus organiseren wij gratis optredens:

vrijdag 16 augustus ‘Lokale helden’

• 19.30 uur: showgroep dansschool Serbatoio ‘We love to dance’;
• 20.00 uur: Landense band ‘Gallan Tree’;
• de lokale heldenavond wordt afgesloten door dj Blue Bullet.

zaterdag 17 augustus ‘Fun & Hits’

• vanaf 16 uur: ballonnenclown en grimestand;
• 20uur: L&M band met hits aan de lopende band
• de lokale dj-held DJ Nico sluit het feestweekend op geheel eigen wijze af met hits van vroeger tot nu.

Attracties:

• frituur
• confiserie
• schietkraam
• viskraam
• luna park ‘Space Lab’
• autoscooters
• visspel
• kindermolen
• escargots pitabar
• autopiste ‘Magic Circus’

Info: dienst lokale economie, economie@landen.be, 011 88 05 92.

Jaarlijkse molendag en ambachtenmarkt te Landen

Heemkundige tentoonstelling hoeve Goyens Landen

Heb je zin om de ‘goeie oude tijd’ nog eens te beleven? Kom dan op 4 augustus 2013 tussen 13 u en 18 u naar de jaarlijkse molendag en ambachtenmarkt rondom het bezoekerscentrum Rufferdinge te Landen. 

Je maakt er traditioneel kennis met een aantal ambachten uit de goede oude tijd, aangevuld dit jaar met een imker en een steenkapper. Op het binnenplein wordt een heuse middeleeuwse ambachtenmarkt georganiseerd. De twee haantjes van ‘Circus in beweging’ komen van hun stok om op hun springstelten rond te dartelen tussen het publiek. Je wordt tevens rondgeleid in de molen, voor de gelegenheid in werking. 

De Geschied- en Heemkundige Kring Pepijn@Landen brengt het landbouwbedrijf van Guillaume Goyens tijdens de periode 1946-1947 terug tot leven via een unieke tentoonstelling in de kleine loods. Met zijn 43 ha behoorde deze Landense hoeve tot de best uitgeruste van de regio, met continue inbreng van aangepaste technieken en werkmethoden. De tentoonstelling wordt opgevrolijkt met toepasselijke stukken uit de erfgoedcollectie van de kring. 

Hoeve Goyens begin jaren 1950: even verpozen tijdens de oogst

De allerkleinsten kunnen rekenen op de nodige animatie: kindergrime, springkasteel, airtrack, een ballonnenclown en een workshop circustechnieken, aangevuld met een nieuw type springkasteel ‘de circustrein’. Laat je verleiden tot een gratis huifkartocht en geniet van de kleurenpracht van het Haspengouwse landschap. 

Wil je wat uitrusten? Dan kan je even verpozen met een natje en een droogje in de aanpalende gezellige taverne. 

Info: diensttoerisme@landen.be - info@ghklanden.be – tel. 011 88 34 68, Molenberg 4 3400 Landen

Opendeur archeologische site Sinte Gitter.

Begeleide wandeling Stationsplein - A.S. Sinte Gitter

De opendeur trok duidelijk minder bezoekers dan de voorbije jaren. In 2011 tijdens de feestelijkheden rondom 800 jaar Landen trok de site nog een duizendtal bezoekers aan. In 2012 werd de site niet opengesteld omwille van de doopplechtigheid van de Landense reuzen. Dit jaar vielen nog meer activiteiten samen: de braderie, het straattheater en de activiteit van de Landense reuzen. 

De nabijgelegen boerderij gebruikt terecht of onterecht tevens de benaming 'open deur Sinte Gitter', wat verwarring sticht bij de bevolking. Een schande is dat in 2010 en 2011 een buurtfeest (Buurtcomité Sinte Gitter) - naast de kerkruïne - op de site werd georganiseerd. Het bestuur van de kring zal hierop nauwlettend toezien en niet nalaten klacht in te dienen bij de verantwoordelijke autoriteiten.

De kring heeft onder leiding van onze medewerkster Fabienne Descamps (verkleed als Sint-Gertrudis) en werkend lid Claudy Winant (verkleed als Sint-Amandus) een wandeling naar de site georganiseerd met vertrekpunt het Stationsplein. Een twintigtal personen wandelden mee met onze gidsen, dronken de Geertenminne op de site en volgden nadien de rondleiding in de kerkruïne. Enkele tientallen individuele bezoekers, waaronder de schepen Bart Jan De Vos, volgden hun voorbeeld. 

Het dagelijks bestuur van de kring hield een korte vergadering (twee bestuursleden, zeven werkende leden waren aanwezig) rondom de planning van de eerstvolgende activiteiten: de verkoop van dubbels uit het documentatiecentrum op de Rommelmarkt van 7 juli 2013 (Edith Van Hoef en Anja Kühn) en de molendag en ambachtenmarkt met heemkundige tentoonstelling op 4 augustus 2013 (Georges Wemans, Arlette Christiaens en Carla Reynaerts). De eerstvolgende vergadering wordt gepland op 4 september 2013. Voortaan zullen de bestuursvergaderingen doorgaan elke eerste woensdagavond van de maanden september tot en met juni (behalve indien de datum een feestdag of een officiële vakantiedag betreft) in het zaaltje van de taverne Rufferdinge (20 u). Het bestuur zal zich beraden over de toekomstige organisatie van de opendeurdag op de archeologische site.

Nederlandse heemkring de ‘Baronie van Cranendonck’ op bezoek in Landen

GHK Pepijn@Landen en HK ‘Baronie van Cranendonck’ gaan tijdschriften uitwisselen.

Fabienne Descamps (steenvloer molen)

De gemeente Cranendonck (NL) is op 1 januari 1997 ontstaan uit de samenvoeging van gemeente Budel met de gemeente Maarheeze (excl. Sterksel). Cranendonck ligt tussen Eindhoven en Weert. De twee hoofdplaatsen Budel en Maarheeze hebben beiden iets met onze streek te maken. Budel is een van de weinige plaatsen in dit gebied die tot het Pippinidisch koningsgoed behoren. Maarheeze heeft sinds de middeleeuwen de H. Gertrudis als parochiepatrones.

Voorzitters Jac. Bieman en Georges Wemans hebben in een eerste fase afgesproken elkaars tijdschriften uit te wisselen. In een latere fase zal GHK Pepijn@Landen een wederbezoek brengen aan de Baronie van Cranendonck te Budel (NL).

Onze medewerkster Fabienne Descamps zorgde voor een interessante gidsbeurt in het bezoekerscentrum Rufferdinge en de historische site Sinte Gitter. Johnny Vandevorst zorgde ervoor dat de molen in werking was.

Lezing over de Negenjarige Oorlog (1688-1697) in het prinsbisdom Luik

De Slag bij Landen

 

Georges Wemans, Johnny Vandevorst, An Sevenants
en Fabienne Descamps

De Geschied- en Heemkundige Kring Pepijn@Landen organiseert op vrijdag 5 juli 2013 (19.30 u) in de raadzaal van het stadhuis te Landen een lezing over de Negenjarige Oorlog (1688-1697) in het prinsbisdom Luik. Spreker is Ph.D. Roeland Goorts uit Sint-Truiden. Goorts (°1984) is licentiaat geschiedenis (K.U.Leuven) en doctoreerde onlangs aan de universiteit van Reading (Engeland).

 “Deze oorlog is uitzonderlijk aangezien het Luikse prinsbisdom een neutrale staat was, ondanks dat zij deel uitmaakte van het Heilig Roomse Rijk. Ook Landen (Neerwinden) heeft zwaar geleden onder deze oorlog”, zegt voorzitter dr. Georges Wemans.  De nadruk van de lezing zal liggen op de territoriale en politieke organisatie van het prinsbisdom en de internationale politieke component, de organisatie van de milities, het oprichten van een nieuw leger, het onderhoud van de forten enz., de sociaaleconomische gevolgen voor de bevolking en het verloop van de oorlog met een nadruk op de slag bij Landen. De spreker gaat ten slotte na welke invloed deze oorlog had op het prinsbisdom Luik en de Zuidelijke Nederlanden.

Inkom: 2, - euro (inclusief drankje).

Provinciale vergadering Heemkunde Vlaams-Brabant te Hoeilaart.

Thema ‘Woud en bos’ op zondag 2 juni 2013

Verslag door Arlette Christiaens, ondervoorzitter.

Deze themadag is prima verlopen: de gans dag zon, inhoudelijk zeer sterk met sprekers als Michel Erckens  vz  heemkring ‘Het Glazen Dorp’ over de ‘Kluizenaars in he Zoniënwoud’, dr. H. Vanoppen met zijn humoristisch gebrachte lezing over ‘Jagen en stropen in Brabant’ en Patrick Huvenne (nog interessanter maar meer theoretisch) over het ‘Bosbeheer en historische relicten in het Zoniënwoud’.

Verder werden twee oorkonden met laudatio uitgereikt aan de heemkring Het Glazen Dorp Hoeilaart voor hun 50-jarig bestaan en aan de Holsbeekse Werkgroep voor Heemkunde voor hun 20-jarige werking.

Na een lekkere en prima verzorgde receptie en lunch in het aangenaam gezelschap van dr. H. Vanoppen en Gust Vandegoor, secretaris Heemkunde Vlaams-Brabant (heel oud leerling van het KA Leuven), zijn we dan om 14.30 u vertrokken met de autobus voor een 2,5 uur durende tocht, met als gids Michel Erkens, door Hoeilaart en omgeving.

We hebben de meeste tijd doorgebracht aan de Augustijnenpriorij van Groenendaal, (werd in 1343 gesticht door drie kanunniken van de Brusselse Sint-Goedelekerk. Jan van Ruusbroec de Wonderbare was één van hen en werd de eerste prior). Deze priorij wordt ook de ‘poort tot het Zoniënwoud’ genoemd. Op het grondgebied Groenendaal hebben we verder ook het Bosmuseum Jan van Ruusbroec (in een mooie vierkantshoeve, is een overblijfsel van de 14^e eeuwse priorij van Groenendaal) en de kapel van Groenendaal (restant van de voormalige priorij), bezocht.

We zijn van daar dan vertrokken voor een korte wandeling door het prachtig groene Zoniënwoud met zijn statige beukenbomen (4421 hectare grote beukenbos die meer dan 200 jaar tellen), tevens favoriete jachtgebied van de toenmalige groten (de sponsors) zoals Filip de Goede, Maximiliaan van Oostenrijk, Maria van Bourgogne en Keizer Karel. Enfin, ik voelde mij daar echt thuis!

Om iets na 17.00 u werd dan de bustocht beëindigd, met een laatste bezoek aan het prachtige kasteel-gemeentehuis, het vroegere kasteel (15^de eeuws) van de baronnen de Man d’Attenrode en aansluitend nog een tweede receptie met lekkernijen.

En ja, we zijn de ganse dag enorm verwend met veel historisch kennis, een prachtig groen woud op zijn best en de typische serristenwoningen in het stadslandschap van Hoeylaert, een lekker etentje en als toemaatje de ganse dag door een stralend zonnetje (mijn gebeden zijn verhoord!!) met niets dan tevreden heemkundigen. Wat kan een mens van het leven meer verwachten!!

'Twiede' verhalenwandeling Attenhoven schot in de roos

Gie Swolfs verschaft uitleg over de voormalige Petrushoeve
 of Blauwe hoeve

ATTENHOVEN - Meer dan honderd deelnemers gaven present voor de tweede verhalenwandeling, ingericht door de Bende van Jonker Jan van Attenhoven. De organisatoren zagen zich verplicht de deelnemers in twee groepen te verdelen. 

Wij volgden de groep van Gie Swolfs die ruim 55 personen telde. De wandeling startte om 14 uur aan de voormalige pastorie en liep via de St.-Petrusstraat, Lindestraat, Bonsteeg, Kaasstraat, Attenhovensestraat, Nieuwstraat, Witbornstraat, A. Robijnsstraat, Dorpsstraat, Jonker Janlaan, Velmseweg om zo rond 17 uur via de Dorpsstraat terug te keren naar de pastorie. 

De deelnemers kregen een variatie van historische, plaatsnaamkundige en folkloristische feiten geserveerd, alleszins gesmaakt door jong en oud. Gie Swolfs ontsluierde een reeks geheimen van de pastorie, de Petrushoeve, de St.-Antoniuskapel, het Watergat, de Witte Kapel, het Tiendenhof, het Gasthuis, de Keskenssteeg, de Lazarij, de Armentafel, de Trulle, de Goemanshoeve, 't Smidshof, de vroegere gemeenteschool, de Gapaard, de voormalige hoeve Higuet en zoveel meer. 

In de voormalige pastorie, nog in volle restauratie, werd een kleine tentoonstelling gehouden met archieffoto's en kadastrale kaarten van Attenhoven, samen met een digitale voorstelling van de voorbije activiteiten van de Bende.

Een boek over Attenhoven! 

Een geschied- en plaatsnaamkundige studie 

Voor zijn studie over de plaatsnamen van Attenhoven raadpleegde dr. Paul Kempeneers alle beschikbare archivalische bronnen. De auteur beschreef dan het hele namenbestand in een aantal rubrieken. Zo ontstond tegelijk een wetenschappelijk en leesbaar boek. 

Dr. Paul Kempeneers

Eerst bespreekt hij de ligging van Attenhoven met veel genealogische informatie over de bewoners tot voor 1400. Vervolgens verklaart hij de naam Attenhoven en Meer. De geografie komt aan bod bij de beschrijving van de Molenbeek met zijn bornen en zijpen, de hoogten zoals de Collenberg, de Langenrek en de Halle, laagten zoals Kalisgroen, bossen met namen als Gravelo en Papelo. 

Talrijk zijn in Attenhoven de namen voor beemden, kouters en akkers als het Spinland, velden, blokken en hofnamen als het vergeten Tiendenhof, Hockenhof, Pilatushofken, Trullehof, enz. Naast de geschiedenis van de kerk, de kapellen en de pastorie vertelt Kempeneers over de Molen, vindt hij vergeten huisnamen als Blauwe Steen en Gapaard. Ook het wegennet komt uitgebreid aan bod. Een bibliografie, een historische atlas en een klapper maken van het boek een waardevol naslagwerk dat nog generaties zal meegaan! 

Het boek "Attenhoven" telt 136 blz. Formaat: 27,5 bij 18,5 cm. Afbeeldingen van 33 historische documenten, prentkaarten en foto's, 19 kaarten met het hele grondgebied van het dorp. Het boek wordt in een beperkte oplage uitgegeven als nummer 83 van het tijdschrift "Ons Landens Erfdeel" (2013), maar is ook afzonderlijk verkrijgbaar. Kostprijs: 15 euro. 

Het boek kan worden aangekocht:

• Tijdens de presentatie op vrijdag 24 mei 2013 om 19.30 uur in de Raadzaal van het Stadhuis, Stationsstraat 39 in Landen. 
• In het kantoor van de Geschied- en Heemkundige Kring Landen, Molenberg 4 3400 Landen (011 88 34 68 of info@ghklanden.be) 
• In de Louis Delhaize te Attenhoven 
• Bij de webbeheerder E. Kempeneers via de webstek www.kempeneers.org. Rekeningnummer IBAN BE 52 3350 5713 9009. 
• Rechtstreeks bij de auteur P. Kempeneers, Leuvensestraat 45, 3300 Tienen. Tel. 016 81 37 28. Rekeningnummer IBAN BE87 4346 2394 2194. 

Wie het boek toegezonden wil krijgen, betaalt 4 euro verzendingskosten.

Viering 300 jaar ’t Eikske verbroedert Landen, Linter en Zoutleeuw

De bedevaarders uit Linter (Neerhespen...)

Mil Henot plaatst het nieuwe beeld in de kapel

Op 1 mei verzamelden de inwoners uit de naburige dorpen zich in Neerlanden rondom het kapelletje ’t Eikske om het driehonderdjarig bestaan ervan te vieren en een nieuw Mariabeeld te plaatsen. 

Landen vaardigde zijn schepen van erfgoed af, Linter zijn voltallig schepencollege en Zoutleeuw zijn burgemeester. Tijdens de plechtige viering, bij het zingen van Marialiederen, gepaard gaande met de nodige symboliek en het plaatsen van bloemen, werd het beeld ingezegend door diaken Georis en in de kapel neergezet door Mil Henot. De oorsprong van de bidplaats ligt in de 16^de eeuw. Pastoor von Brachell liet in 1713 de eerste stenen kapel bouwen ter gelegenheid van de vrede van Utrecht (1713). Enkele jaren geleden werd het beeld gestolen. Het Tractorcomité van Linter liet een nieuw beeld maken. Het kapelletje baadt in een prachtige landschappelijke omgeving die veel wandelaars en fietsers aantrekt. Was de gezellige babbel achteraf een voorafspiegeling van een toekomstige fusie van de drie gemeenten?

De Geschied- en Heemkundige Kring van Landen was aanwezig en maakte een uitgebreide fotoreportage.
https://www.facebook.com/media/set/?set=a.325351140926693.1073741829.261311903997284&type=1

Nieuw logo voor de Geschied- en Heemkundige Kring van Landen vzw

Raf Peeters, Christophe De Geyndt, Georges Wemans, laureaat Isabelle Loris
en Bart Devos, schepen van erfgoed en toerisme

Het nieuwe logo van Pepijn@Landen

De wedstrijd voor het ontwerp van een nieuw logo voor de Geschied- en Heemkundige Kring van Landen vzw of erfgoedvereniging 'Pepijn@Landen' werd gewonnen door Isabelle Loris uit het Vlaams-Brabantse Halle.

De andere laureaten waren Christophe Boyen en Robbe De Geyndt uit Landen. Ook de leerlingen van ons bestuurslid en lerares aan Campus D'Hek, Anja Kühn, deden hun best. Leerling Raf Peeters ging hier met de prijs lopen. 

De diverse prijzen werden uitgereikt door bestuurslid en lerares Anja Kühn (aan Raf Peeters), eerste schepen Iris Vander Schelde (aan Robbe De Geyndt), schepen van Vlaams Karakter Greta Vanermen (aan de moeder van Christophe Boyen) en voorzitter Georges Wemans (aan Isabelle Loris).

Het nieuwe logo van de vereniging stelt een motte voor op gestileerde manier: de berg, de omwalling, het neerhof , ... zijn herkenbaar. De kleur rood verwijst naar de kleur van de vlag van Landen. Het is een gemakkelijk herkenbaar logo dat eenvoudig na te tekenen valt en zich gemakkelijk laat kopiëren (geen te fijne details en ook duidelijk in zwart-wit). Je kunt het beeldmerk los van de naam gebruiken. De naam is in een sans-serif lettertype gemaakt wat de leesbaarheid verhoogt.

Irish Guard gastvrij onthaald door Gertrudisparochie

Naar aanleiding van de slotviering van de Gertrudisnoveen van 17 maart 2013 schonk een emotionele ere-Irish Guard, Derek Farhust (87 jaar), zijn ceremomiekostuum met beremuts aan de Broederschap Gertrudis van Landen. Hij kwam samen met zijn echtgenote en een gewezen lid van de Welsh Guards, Collin Jones, naar de Gertrudiskerk van Landen. Zij ondertekenden samen het Guldenboek van de Guards, bewaard in het archief van de Geschied- en Heemkundige Kring van Landen. De Landense Militaria Vrienden werden bedacht met een aantal contemporaine modellen van gevechtstanks. Uiteraard kreeg de patrones van Landen de nodige eer toegewezen, ditmaal via een kortverhaal van zuster Koen Fransis, speciaal geëvoceerd voor de jeugd. Federatiepastoor Raf Desmedt droeg voor de gelegenheid het unieke 16^de eeuwse kazuifsel, een met goud geborduurd beeldverhaal met de mirakelen van de heilige Gertrudis. Het federatiekoor en doedelzakspeler Laurent Brakmeyn zorgden voor een sfeervolle muzikale omlijsting tijdens de viering en de verering van de relikwie van Gertrudis. De misvierders gingen naar huis met een drankje Geertenminne onder het toeziend oog van reuzin Gertrudis. Tijdens de namiddag bezochten de Ierse veteranen de permanente tentoonstelling ‘Winter 1944’ in het Pachthof te Borlo.

Foto (G.Wemans): Collin Jones, Derek Farhurst en echtgenote,

 Patrick Sprengers (voorzitter Broederschap Gertrudis),

 het kostuum van Farhust op paspop en Laurent Brakmeyn.

Het tekenen van het Guldenboek van de Irish Guards,

in bezit van de Geschied- en Heemkundige Kring

Geschenken voor onze werkgroep 'Landense Militaria Vrienden'

De reuzin Gertrudis links op de achtergrond

Verering relikwie Sint-Gertrudis. 

Op de achtergrond het federatiekoor.

Het verhaal van Sint-Gertrudis door zuster Koen

Tentoonstelling 'Spoorslags 175 jaar'

Op zoek naar getuigenissen over het spoorwegverleden van Landen.

De Geschied- en Heemkundige Kring ‘Pepijn@Landen’ organiseert samen met de toeristische dienst op zondag 21 april 2013 naar aanleiding van de Erfgoeddag en de opening van het toeristisch seizoen een tentoonstelling ‘Spoorslags 175 jaar’ en een wandelzoektocht ‘Spoortje Landen’ in het kader van 175 jaar spoorweg te Landen. “We zijn nog op zoek naar bronnen uit het spoorwegverleden van Landen, zoals mondelinge getuigenissen, leuke anekdotes… van mensen die bij het spoor hun boterham verdienden. Ook foto’s (bijvoorbeeld van de afbraak van het oude station en de overweg…) en andere attributen zoals dagbladartikels, documenten… zijn welkom om de tentoonstelling te spijzigen”, zegt voorzitter Georges Wemans. “We vernemen graag ook interessante feiten van de jongste 25 jaar.” 

Neem snel contact op met het secretariaat van de kring: info@ghklanden.be of 011 88 34 68, Molenberg 4 3400 Landen.

Voorbereiding van de wandelzoektocht 

(An Sevenants, Georges Wemans en Fabienne Descamps).

Nummer 82 van Landens Erfdeel volledig in kleur

Dit boek - volledig in kleur - verslaat het verloop van de feestelijkheden naar aanleiding van de viering van 800 jaar Landen in 2011 en 2012. Ook de diverse nevenactiviteiten werden opgenomen. Het boek telt 100 pagina's en bevat ongeveer 500 kleurenafbeeldingen. Het werd samengesteld door Georges Wemans, voorzitter. Fabienne Descamps verzorgde de bijdrage over de bouw van de reuzen. 

Het wordt gratis aangeboden aan onze leden voor hun lidmaatschapsbijdrage 2012. Niet-leden kunnen het boek afhalen en bestellen op ons secretariaat (prijs: 17,- euro): Molenberg 4 3400 Landen, tel. 011/88.34.68 of email naar info@ghklanden.be

Inhoud:

Voorwoord schepen van feestelijkheden Wilfried Roosen
Landen800…
Werkgroep Landen800
Pars pro toto: openingsweekend Landen800 - 22 januari 2011
De veertien weken - 25 februari 2011 tot en met 27 mei 2011
De reuzen
Bouw van de reuzen
Geboortefeest van de reuzen 2011 - 17 juni 2011
Het verhaal achter de reuzen 2011
Feestweekend 22-23-24 juni 2011
Slothappening Landen800 - 27 november 2011
Geboortefeest van de reuzen 2012 - 16 juni 2012
Reuzendoop - 24 juni 2012
Totaalspektakel ‘De Kaartridder’ - 29-30 september 2012
Fietshappening Landen-Oisterwijk - 7 oktober 2012
Lied ‘Ich haaf van Laâne’
Dankwoord